Λεονάρντο Ντα Βίντσι
Ο Λεονάρντο
ντα Βίντσι (14/15 Απριλίου 1452 – 2 Mαΐου 1519), ή ντα
Βίντσι, ή Λεονάρντο, ήταν Ιταλός πολυμαθής της
Ύστερης Αναγέννησης που θεωρείται κατά
κοινή ομολογία ένας από τους σπουδαιότερους ζωγράφους όλων των εποχών παρά το
περιορισμένο πλήθος των σωζόμενων έργων του. Η «Μόνα Λίζα» είναι το διασημότερο
ζωγραφικό έργο του Λεονάρντο και το πιο διάσημο πορτραίτο στην
ιστορία, ενώ ο «Μυστικός Δείπνος» του είναι ο πλέον
ανατυπωμένος θρησκευτικός πίνακας· το σχέδιο του που έγινε γνωστό
ως «Ο Βιτρουβιανός Άνθρωπος» συνιστά διάσημο
πολιτιστικό σύμβολο.
Ο Λεονάρντο ντι σερ Πιέρο ντα Βίντσι, όπως ήταν
το πλήρες όνομά του, γεννήθηκε εκτός γάμου από τον συμβολαιογράφο Πιέρο ντα Βίντσι και μια χωρική, την Κατερίνα, στο Βίντσι, δήμο της Φλωρεντίας στην Ιταλία. Μαθήτευσε στο εργαστήριο του φημισμένου Ιταλού ζωγράφου Αντρέα
ντελ Βερόκκιο. Μεγάλο μέρος της πρώιμης εργασιακής
ζωής του το πέρασε στην υπηρεσία του Λουδοβίκου
Σφόρτσα στο Μιλάνο· αργότερα εργάστηκε στη Ρώμη, την Μπολόνια και τη Βενετία. Πέρασε τα τρία τελευταία χρόνια της ζωής του στη Γαλλία όπου και πέθανε το 1519.
Ο Λεονάρντο γεννήθηκε στην πόλη Βίντσι που είναι χτισμένη στους λόφους της Τοσκάνης, στην χαμηλότερη κοιλάδα
του ποταμού Άρνου, στην ευρύτερη περιοχή της Φλωρεντίας, που υπαγόταν στον έλεγχο των Μεδίκων. Σύμφωνα με την σχετική καταγραφή στο σημειωματάριο του παππού του από τη
μεριά του πατέρα του, ο Λεονάρντο γεννήθηκε στις 15 Απριλίου 1452. Ειδικότερα, σε αυτήν την καταγραφή αναφέρεται ότι: «Ένας εγγονός μου
γεννήθηκε στις 15 Απριλίου, Σάββατο, τρεις ώρες μετά το ηλιοβασίλεμα». Ωστόσο,
καθώς η ώρα της εποχής ήταν η Φλωρεντινή και το ηλιοβασίλεμα ήταν στις 6:40
μ.μ., τρεις ώρες μετά από αυτό η ώρα ήταν περίπου 9:40 μ.μ., ήτοι στις 14
Απριλίου βάσει της σύγχρονης εκτίμησης. Γονείς του ήταν ο Μεσσέρ (τίτλος
ευγενείας) Πιέρο Φρουοσίνο ντι Αντόνιο ντα Βίντσι, πλούσιος Φλωρεντινός συμβολαιογράφος και η χωρική Κατερίνα, για την ταυτότητα της οποίας έχουν δοθεί
αρκετές εκδοχές από διάφορους ιστορικούς, με την πλέον πρόσφατη να είναι εκείνη
του Μάρτιν
Κεμπ, κατά τον οποίον η γυναίκα λεγόταν Κατερίνα ντι Μέο Λίπι. Το πλήρες
όνομα του ντα Βίντσι, Λιονάρντο ντι σερ Πιέρο ντα Βίντσι σήμαινε «ο
Λεονάρντο (γιος) του σερ Πιέρο από το Βίντσι»· σύμφωνα με την παράδοση της
εποχής, ο Λεονάρντο δεν είχε επίσημο επίθετο.
Ο Λεονάρντο πέθανε στο Κλο-Λυσέ στις 2 Μαΐου του 1519
στην ηλικία των 67 ετών, πιθανότατα από κάποιο εγκεφαλικό επεισόδιο. Ο
Φραγκίσκος Α' είχε γίνει κοντινός του φίλος. Ο Βαζάρι περιγράφει τον Λεονάρντο
ως θρηνών στο κρεβάτι του, μετανιωμένο που «είχε προσβάλει τον Θεό και τους ανθρώπους αποτυγχάνοντας να ασκήσει την τέχνη του με τον
τρόπο με τον οποίον έπρεπε να έχει κάνει». Ακόμα, ο Βαζάρι ισχυρίζεται ότι
ο Λεονάρντο έστειλε να του φέρουν κάποιον ιερέα για να εξομολογηθεί και να λάβει τη Θεία
Μετάληψη. Κατά τον Βαζάρι, ο Φραγκίσκος κρατούσε στα χέρια του
το κεφάλι του Λεονάρντο όταν αυτός πέθανε, αν και αυτή η ιστορία είναι
μάλλον θρυλική. Σε συμφωνία με τη διαθήκη του, το φέρετρό του το ακολούθησαν εξήντα
πένητες που κρατούσαν κεριά. Ο Μέλτζι ήταν ο βασικός κληρονόμος και εκτελεστής
της διαθήκης και έλαβε, μαζί με τα χρήματα του Λεονάρντο, τους πίνακες, τα
εργαλεία, την βιβλιοθήκη και τα προσωπικά υπάρχοντά του. Ο διά βίου μαθητής και συνοδοιπόρος
του Λεονάρντο, ο Σαλαΐνος, και ο υπηρέτης του ντα Βίντσι, Μπαπτίστα ντε
Βιλάνις, κληρονόμησαν εξ ημισείας τους αμπελώνες του Λεονάρντο. Οι
αδερφοί του κληρονόμησαν γη και η υπηρέτριά του έναν μανδύα με επένδυση γούνας. Στις 12 Αυγούστου του 1519 τα λείψανά του ενταφιάστηκαν στην Εκκλησία του
Αγίου Φλωρεντίνου στο Κάστρο του Αμπουάζ.
ΠΗΓΕΣ
Μπασματζόγλου Κωνσταντίνος