Η ντοπαμίνη είναι εργαλείο χειραγώγησης;

Οι περισσότεροι ήδη γνωρίζουν πως η ντοπαμίνη είναι μια χημική ουσία που εκκρίνεται στον εγκέφαλο και έχει άμεση σχέση με το συναίσθημα της χαράς και της απόλαυσης. Σήμερα, όμως, τα μαζικά μέσα ενημέρωσης έχουν καταφέρει να εκμεταλλευτούν τη λειτουργία αυτής της ουσίας και τη χρησιμοποιούν για να βγάλουν κέρδος.

Η ντοπαμίνη κανονικά εκκρίνεται όταν ένα άτομο πετύχει να πραγματοποιήσει μια δραστηριότητα, όπως γυμναστική, κηπουρική ή οποιοδήποτε άλλο χόμπι έχει. Επιπλέον, η ουσία αυτή συνδέεται με το κίνητρο του ανθρώπου, τη δημιουργικότητα του και εμπεριέχεται μέσα σε πρωτεϊνούχα φαγητά. Άλλοι φυσικοί τρόποι να εκκριθεί η ντοπαμίνη είναι ο ύπνος και το άκουσμα μουσικής. Η λειτουργία της αποσκοπεί στο να ενθαρρύνει τον οργανισμό και τον επιβραβεύσει μόλις κάνει κάτι που είναι ωφέλιμο για αυτόν. Για τον ίδιο λόγο πολλά παιχνίδια μάς ικανοποιούν, όπως το μπάσκετ ή το ποδόσφαιρο, ακριβώς γιατί η φυσική άσκηση ενισχύει τα επίπεδα ντοπαμίνης στον εγκέφαλο.

Τώρα μπορεί να αναρωτιέστε πώς τα μέσα μαζικής ενημέρωσης χρησιμοποιούν την ουσία αυτή. Με απλά λόγια μας χρεώνουν με τον χρόνο μας για μας δώσουν ντοπαμίνη. Τα βίντεο σύντομου περιεχομένου έχουν γίνει διάσημα τελευταία λόγω της ντοπαμίνης που προκαλούν. Όταν «σκρολάρουμε» για ώρες στα ΜΜΕ η ανάλλαγή εικόνων με συνδυασμό πολλών χρωμάτων και μουσικής αυξάνουν τα επίπεδα ντοπαμίνης με αποτέλεσμα να εθιζόμαστε σε αυτή τη μη μακροπρόθεσμη διασκέδαση και να αναζητάμε ευκαιρίες να κοιτάξουμε άλλη μια φορά την οθόνη μας. Οι εταιρίες πίσω από τέτοιες εφαρμογές προωθούν διαφημίσεις στους χρήστες και βγάζουν κέρδος, ενώ αυτές δεν κάνουν πρακτικά τίποτα και δίνουν ένα μικρό ποσοστό των κερδών τους στους κορυφαίους «influencer».

Την επόμενη φορά, λοιπόν, που θα ανοίξεις το κινητό σου για να σκρολάρεις ξανά στα ΜΜΕ σκέψου εάν εσύ είσαι ο χρήστης των εφαρμογών ή η εφαρμογή χρησιμοποιεί εσένα.

 

-Αραμπατζής Γιώργος

Πηγές:

https://www.psychology.gr/addictions/7735-social-media-ethismos-stin-teleiotita.html , https://www.psychology.gr/health-psychology/7595-dopamine-detox-epanekkinisi-tou-egkefalou-kai-epanafora-tis-isorropias.html , https://www.psychology.gr/tags/dopamini.html, https://www.mednutrition.gr/portal/efarmoges/leksiko-diatrofis/15251-dopamini